Vrelo Šarkamen – rimska palata koju posećuju samo avanturisti

Nedaleko od Negotina u ataru sela Šarkamen, nalazi se arheološki biser, carska palata Maksimina Daje, kao jedna od četiri koje su postojale izvan Rima. Zvaničan naziv carske palate u Šarkamenu je nalazište Vrelo. Nalazi se na desnoj obali Vrelske reke na oko 6 kilometara zapadno od sela Šarkamen, tj. dvadesetak kilometara od Negotina.

Prve pisane tragove o lokalitetu ostavio je autrougarski putopisac, arheolog i etnolog Feliks Kanic 1889. godine.

Maksimin (Gaius Valerius Galerius Maximinus) sa nadimkom Daja, za koji neki tvrde da mu je bilo pravo ime, a ne nadimak iz pastirskih dana, zabeležen je kao bleda figura i loš vojskovođa. Majka mu je bila Galerijeva sestra, a rođen je u okolini današnjeg sela Šarkamen, gde je želeo da ostavi trajni trag građenjem carske palate. S obzirom na to da je Galerije izgradio Felix Romulianu, nedaleko od današnjeg Gamzigrada pored Zaječara, Maksimin je po ugledu na njega počeo da gradi svoju palatu kada je kao cezar dobio na upravu Siriju i Egipat. Pošto ga je retko ko poštovao za života, istu sudbinu je doživeo i nakon smrti, kada je zaboravljen, kao i njegov zavičaj u Šarkamenu sa carskom palatom. Njegova vladavina je bila obeležena surovošću i preteranim raskošom. Nastavio je sa progonom hrišćana i nakon Galerijevog edikta o verskoj toleranciji, te hrišćanski pisci nisu za njega imali reči hvale. Umro je u Tarsu (neki tvrde i da se ubio), a sahranjen je u Kilikiji 313. godine, nakon čega mu je Licinije satro celu porodicu i potomstvo.

U palati je nađeno 38 zlatnih nalaza, podni mozaici i freske, kao i votivne pločice. Međutim, zbog priče o vrednosti nakita na lokalitetu narednih nekoliko godina je kopano ilegalno. Ne može se pretpostaviti šta i koliko artefakata su našli divlji kopači na neobezbeđenom lokalitetu, s obzirom na to da su istraživanja 2002. godine bila potpuno obustavljena, da bi bila nastavljena tek deceniju kasnije.

Izvor: https://daljine.rs/sarkamen-rimska-carska-palata-za-koju-retko-ko-zna/